กฎหมายและมาตรฐานที่เกี่ยวข้องกับการยื่น PDD (Project Design Document) ในประเทศไทย

ขั้นตอนการจัดทำและยื่น PDD (Project Design Document) ต้องดำเนินการอย่างไร

PDD (Project Design Document) คือเอกสารออกแบบโครงการที่ใช้ในการเสนอขอรับรองโครงการลดก๊าซเรือนกระจกในระบบคาร์บอนเครดิต เช่น T-VER (Thailand Voluntary Emission Reduction Program) และระบบคาร์บอนเครดิตระหว่างประเทศ เช่น CDM (Clean Development Mechanism) โดยเอกสารนี้มีความสำคัญทั้งในแง่เทคนิค กฎหมายและสิ่งแวดล้อม

ทำไมต้องมีกฎหมายหรือมาตรฐานที่เกี่ยวข้องกับการยื่น PDD ของโครงการลดก๊าซเรือนกระจก

• สร้างความน่าเชื่อถือในระบบคาร์บอนเครดิต : การยื่นเอกสารออกแบบโครงการ คือการแสดงให้เห็นว่าโครงการสามารถลดก๊าซเรือนกระจกได้ตามหลักวิชาการ ซึ่งการมีกฎหมายและมาตรฐานรองรับ เช่น แนวทางของ อบก. (TGO) หรือ ISO 14064 ช่วยให้เนื้อหาใน PDD (Project Design Document) มีหลักเกณฑ์ชัดเจน คำนวณผลการลดคาร์บอนได้อย่างถูกต้องและมีระบบตรวจสอบโดยบุคคลที่สาม ทำให้คาร์บอนเครดิตที่ได้จากโครงการมีคุณภาพและสามารถเข้าสู่ตลาดซื้อขายได้จริง
• ป้องกันการอ้างสิทธิ์ลดคาร์บอนที่ไม่ถูกต้อง (Greenwashing) : หากไม่มีมาตรฐานหรือแนวปฏิบัติชัดเจน การจัดทำ PDD (Project Design Document) อาจถูกอ้างการลดคาร์บอนที่ไม่ได้เกิดขึ้นจริง, การนำกิจกรรมเดิมที่เกิดขึ้นอยู่แล้วมาเคลมเป็นเครดิตใหม่ หรือการนำโครงการเดียวกันมายื่นซ้ำซ้อน ซึ่งการมีกฎหมายหรือมาตรฐานช่วยให้การประเมิน additionality และ baseline เป็นไปตามหลักวิชาการ ไม่เกิดการทับซ้อน
• คุ้มครองสิ่งแวดล้อมและชุมชน : โครงการลดคาร์บอนบางประเภท เช่น ปลูกป่า โรงไฟฟ้าขยะหรือใช้ที่ดินขนาดใหญ่ อาจมีผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมและชุมชน โดยมาตรฐานการยื่น PDD (Project Design Document) จะกำหนดให้ต้องมีการวิเคราะห์ผลกระทบสิ่งแวดล้อม (EIA) หรือผลกระทบต่อสังคม (SIA) แนบในเอกสาร เพื่อรับฟังความคิดเห็นของผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย ลดความขัดแย้งในอนาคตและสร้างความยั่งยืนในระยะยาว
• สนับสนุนเป้าหมายด้านการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศของประเทศ : ประเทศไทยมีพันธะในการลดก๊าซเรือนกระจกภายใต้ Paris Agreement และเป้าหมาย Carbon Neutrality / Net Zero การยื่น PDD (Project Design Document) อย่างถูกต้องตามกฎหมายและมาตรฐาน จะช่วยทำให้โครงการมีส่วนร่วมอย่างเป็นระบบในการลดคาร์บอน และส่งข้อมูลเข้าสู่ระบบติดตามการลดก๊าซเรือนกระจกของประเทศ (National Registry) อย่างถูกต้อง รวมถึงส่งเสริมให้เอกชนและท้องถิ่นมีบทบาทมากขึ้น
• เพิ่มโอกาสเข้าสู่ตลาดคาร์บอนระหว่างประเทศ : โครงการที่มีการยื่น PDD (Project Design Document) ตามมาตรฐาน เช่น ISO 14064, T-VER หรือ VERRA มีโอกาสได้รับการยอมรับจากตลาดสากล ทำให้โครงการสามารถขายคาร์บอนเครดิตให้บริษัทต่างชาติได้ สามารถดึงดูดการลงทุนสีเขียวและมีรายได้หมุนเวียนกลับมาพัฒนาโครงการต่อไปในอนาคต

ขั้นตอนการจัดทำและยื่น PDD (Project Design Document) ของโครงการลดก๊าซเรือนกระจก

1. ศึกษาแนวทางและข้อกำหนดของระบบที่เกี่ยวข้อง เช่น ศึกษามาตรฐาน T-VER หรือ CDM/VERRA หากต้องการเข้าสู่ตลาดสากล และเลือก methodology (วิธีการคำนวณการลดก๊าซเรือนกระจก) ที่เหมาะสมกับลักษณะโครงการ เช่น พลังงานทดแทน ขยะชีวมวล ป่าไม้ ฯลฯ
2. สำรวจและวิเคราะห์ข้อมูลโครงการ โดยกำหนดขอบเขตของโครงการ, วิเคราะห์ Baseline (สถานการณ์หากไม่มีโครงการ) และ Additionality (โครงการนี้ช่วยลด GHG จริงหรือไม่) จากนั้นรวบรวมข้อมูลกิจกรรม กำลังการผลิตหรือการจัดการทรัพยากร
3. จัดทำเอกสาร PDD (Project Design Document) เอกสารต้องมีเนื้อหาครอบคลุมหัวข้อหลัก ได้แก่
   • ข้อมูลทั่วไปของโครงการ
   • วิธีการและสมมุติฐานในการคำนวณการลดก๊าซเรือนกระจก
   • ระบบการตรวจวัด (Monitoring) และรายงานผล (Reporting)
   • การจัดทำระบบตรวจสอบ (Verification)
   • การประเมินผลกระทบสิ่งแวดล้อมและสังคม (ถ้ามี)
4. ยื่นเอกสาร PDD (Project Design Document) ต่อ อบก. (TGO) มีขั้นตอนดังนี้
   • ส่งเอกสาร PDD และเอกสารแนบทั้งหมดไปยังระบบของ TGO
   • ตรวจสอบความถูกต้อง ครบถ้วนของเอกสาร
   • หากใช้ Third-party verifier (ผู้ตรวจสอบภายนอก) ต้องจัดส่งรายงานการตรวจสอบเบื้องต้นด้วย
5. การพิจารณาและรับรองโดย อบก. TGO จะประเมินเอกสารตามเกณฑ์ที่กำหนด อาจมีการขอข้อมูลเพิ่มเติมหรือแก้ไขบางส่วน หากผ่านการพิจารณา โครงการจะได้รับการขึ้นทะเบียนในระบบ T-VER และสามารถเริ่มดำเนินโครงการเพื่อลด GHG ได้อย่างเป็นทางการ
6. การตรวจวัดและขอรับคาร์บอนเครดิต โครงการต้องดำเนินการตามระบบ MRV (Monitoring, Reporting, Verification) จากนั้นก็รวบรวมข้อมูลตามรอบเวลาและยื่นรายงานการลดก๊าซเรือนกระจกเพื่อขอรับการตรวจสอบและออกคาร์บอนเครดิต

การจัดทำและยื่น PDD (Project Design Document) ต้องดำเนินการตามกฎหมายและมาตรฐานหลายฉบับ ดังนี้

1. กฎหมายหลักที่เกี่ยวข้อง ได้แก่
   • 1.1 พระราชบัญญัติส่งเสริมการรักษาคุณภาพสิ่งแวดล้อมแห่งชาติ พ.ศ. 2535 : เป็นกฎหมายแม่บทที่กำหนดให้โครงการบางประเภทต้องจัดทำรายงาน การวิเคราะห์ผลกระทบสิ่งแวดล้อม (EIA) ก่อนเริ่มดำเนินโครงการ ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งที่ต้องระบุใน PDD (Project Design Document)ตัวอย่างเช่น โครงการโรงไฟฟ้า เขื่อนหรือกิจการในภาคอุตสาหกรรมที่มีผลกระทบสูงต่อสิ่งแวดล้อม
   • 1.2 พระราชบัญญัติส่งเสริมและอนุรักษ์พลังงาน พ.ศ. 2535 : โครงการที่เกี่ยวข้องกับการอนุรักษ์พลังงานหรือพลังงานทดแทน ต้องสอดคล้องกับมาตรการและแนวทางตาม พ.ร.บ. นี้ ซึ่งอาจมีผลต่อแนวทางการคำนวณ Baseline และ Emission Reduction ใน PDD (Project Design Document)
     
     
2. มาตรฐานและแนวทางขององค์การบริหารจัดการก๊าซเรือนกระจก (อบก.) :

   องค์การบริหารจัดการก๊าซเรือนกระจก (องค์การมหาชน) หรือ อบก. (TGO) เป็นหน่วยงานหลักที่ดูแลการประเมินและรับรองโครงการในประเทศไทย โดยมีแนวทางที่เกี่ยวข้อง ได้แก่

   • 2.1 แนวทางการจัดทำเอกสาร PDD (Project Design Document) สำหรับระบบ T-VER : กำหนดโครงสร้างและเนื้อหาที่ต้องระบุ เช่น รายละเอียดโครงการ วิธีการคำนวณปริมาณก๊าซเรือนกระจกที่ลดได้ ระบบตรวจวัดและรายงานผล ฯลฯ โดยต้องใช้ methodology ที่ได้รับการรับรองจาก TGO เช่น การจัดการขยะชีวมวล พลังงานหมุนเวียน การปลูกป่า ฯลฯ
     
     
   • 2.2 มาตรฐาน T-VER และ ISO 14064 : โครงการที่ขอรับการรับรองจาก TGO ต้องปฏิบัติตามมาตรฐาน T-VER Standard ที่สอดคล้องกับหลักการของ ISO 14064 (มาตรฐานสากลด้านการรายงานและการลดก๊าซเรือนกระจก) รวมถึงแนวปฏิบัติด้าน MRV : Monitoring, Reporting and Verification ที่ใช้ในกระบวนการตรวจสอบโครงการตาม PDD (Project Design Document)
     
     
3. กฎหมายเกี่ยวกับการประเมินผลกระทบทางสังคมและสิ่งแวดล้อม : สำหรับโครงการบางประเภท เช่น การใช้ที่ดินขนาดใหญ่ การเปลี่ยนแปลงพื้นที่ป่า หรือกิจการที่เกี่ยวข้องกับชุมชน ต้องมีการประเมินผลกระทบต่อสังคม (Social Impact Assessment: SIA) ควบคู่กับ EIA เพื่อแนบในPDD (Project Design Document)
   
   
4. ข้อกำหนดตามกลไกคาร์บอนเครดิตระหว่างประเทศ : หากโครงการมีเป้าหมายเข้าระบบคาร์บอนเครดิตต่างประเทศ (เช่น CDM, VERRA, Gold Standard) นอกจากกฎหมายในประเทศแล้วยังต้องจัดทำ PDD ตาม มาตรฐานสากล เช่น
   • CDM PDD Template ของ UNFCCC
   • Methodology ต่างประเทศที่ได้รับการรับรอง
   • แนวทางการจัดทำ MRV ตามองค์กรที่เกี่ยวข้อง

การมีกฎหมายหรือมาตรฐานที่เกี่ยวข้องกับการยื่น PDD (Project Design Document) ของโครงการลดก๊าซเรือนกระจกเป็นสิ่งสำคัญอย่างยิ่ง เนื่องจาก PDD คือเอกสารหลักที่ใช้แสดงรายละเอียดของโครงการว่า สามารถลดก๊าซเรือนกระจกได้จริง มีความน่าเชื่อถือ โปร่งใส และตรวจสอบได้ ซึ่งการมีกฎหมายและมาตรฐานรองรับจะช่วยให้กระบวนการนี้มีประสิทธิภาพและเป็นที่ยอมรับในระดับประเทศและระดับสากล นั่นเอง

CarbonWatch เราผู้นำเทคโนโลยีอวกาศเพื่อสิ่งแวดล้อม และคาร์บอนเครดิตรายแรกของไทย เราผสานนวัตกรรมของเทคโนโลยีดาวเทียมสำรวจโลกและ AI เพื่อประเมินการกักเก็บคาร์บอนในต้นไม้ เรามุ่งมั่นสร้างอนาคตที่ยั่งยืนผ่านการจัดการสิ่งแวดล้อม และลดก๊าซเรือนกระจกอย่างมีประสิทธิภาพ รวมถึงการสร้างเครดิตคาร์บอน เพื่อลดคาร์บอนอย่างยั่งยืนในตลาด Carbon Credit มาตรฐาน